Τι Πρέπει Να Γνωρίζουμε Για Τις Ημικρανίες

Εισαγωγή

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των Ημικρανιών. Βασανίζονται από έντονες κεφαλαλγίες που τους καθηλώνουν στο κρεβάτι για μερικές μέρες κάθε μήνα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εργαστούν και να ζήσουν φυσιολογικά.

Σύμφωνα με μια θεωρία οι άνθρωποι που πάσχουν από ημικρανίες έχουν ορισμένη προσωπικότητα, και πιο συγκεκριμένα, αγαπούν την τελειότητα, δεν εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους και δεν εκτονώνουν τον θυμό τους. Οι επιστήμονες όμως υποστηρίζουν ότι η ημικρανία είναι μία αρρώστια που σχετίζεται άμεσα με το νευρικό δίκτυο του εγκεφάλου κι αφορά όλους τους ανθρώπους ανεξάρτημα απ' το ψυχολογικό προφίλ τους.

Οι ημικρανίες, σε μερικές περιπτώσεις, προαναγγέλονται με την λεγόμενη Αύρα. Πρόκειται για ένα σύνολο νευρολογικών συμπτωμάτων όπως φωτάκια που αναβοσβύνουν στον οπτικό ορίζοντα, μούδιασμα κ.ά. Ακολουθεί ο πονοκέφαλος που εντοπίζεται συνήθως στο μισό τμήμα του κεφαλιού, πίσω απ' το ένα μάτι. Ο πόνος είναι έντονος ως αφόρητος, σα να χτυπάει ένα σφυρί ρυθμικά το κεφάλι και συχνά συνοδεύεται από πεπτικές διαταραχές (ναυτία ή εμετό). Τα συμπτώματα διαρκούν μερικές ώρες για δύο ή τρείς μέρες και συνήθως πρωτοεμφανίζονται στην ηλικία των 20 - 30 ετών, μπορεί όμως να παρουσιαστούν ακόμα και στην παιδική ηλικία. Ορισμένοι άνθρωποι ζουν ένα πραγματικό εφιάλτη αφού η ημικρανία τούς επισκέπτεται σε καθημερινή βάση ενώ άλλοι δεν αντιμετωπίζουν παρά μόνο μερικές κρίσεις σε όλη τους τη ζωή.

Αιτίες

Ακούγεται παράξενο αλλά οι ειδικοί αγνοούν ακόμα την πραγματική αιτία των πονοκεφάλων. Στη διάρκεια της κρίσης έχουν παρατηρηθεί αγγειακές, νευρικές και βιοχημικές αλλαγές όμως είναι άγνωστο αν αυτά τα φαινόμενα συνδέονται με τις αιτίες ή αποτελούν συνέπειες της κρίσης. Πολλοί πιστεύουν ότι ορισμένα τρόφιμα ή ποτά (π.χ. σοκολάτα, κόκκινο κρασί), προξενούν ημικρανία. Εκείνοι που υποφέρουν ωστόσο διαμορφώνουν τις δικές τους θεωρίες για το τι προκαλεί τις κεφαλαγίες τους. Συχνά τις αποδίδουν σε κάτι που έφαγαν ή στην έλλειψη ύπνου, στην κόπωση, στο άγχος, κι ακόμα στην υπερβολική υγρασία ή ξηρασία ή ηλιοφάνεια. Σημαντικό ρόλο επίσης παίζει η κληρονομικότητα, αφού ένα αρκετά μεγάλο μέρος των ασθενών προέρχονται από οικογένειες με βεβαρημένο ιστορικό.

Τα Παυσίπονα

«Ναι στα φάρμακα, όχι στην κατάχρηση» λένε οι γιατροί. Οι άνθρωποι που πάσχουν από πονοκεφάλους συνηθίζουν να παίρνουν κάθε λογής παυσίπονα. Τα φάρμακα αυτά, ενώ στην αρχή είναι αποτελεσματικά, σιγά σιγά παύουν να λειτουργούν θεραπευτικά, με αποτέλεσμα ο άρρωστος να αυξάνει τις δόσεις και να καταλήγει σε εξάρτηση. Ομως η κατάχρηση φαρμάκων εντείνει τους πονοκεφάλους ενώ μπορεί να προκαλέσει και νέες κρίσεις. Έτσι σε πολλές περιπτώσεις επιβάλλεται πρώτα να υποβληθεί ο ασθενής σε αποτοξίνωση και μετά να του χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία.

Τα φάρμακα κατά της ημικρανίας είναι πολλά και χωρίζονται σε δύο τύπους: Αυτά που αναχαιτίζουν τον πόνο (αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη κι αγγειοσυσταλτικά) και τα λεγόμενα «βασικά» φάρμακα, που στοχεύουν στην πρόληψη των κρίσεων. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας εξαρτάται απ' την επιλογή των σωστών φαρμάκων τα οποία πρέπει να είναι ανεκτά απ' τον οργανισμό. Πολλοί ασθενείς αργούν ν' αρχίσουν την αγωγή - έχει αποδειχθεί ότι τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά σε όσους ξεκινούν την θεραπεία με τις πρώτες κρίσεις. Αλλο λάθος που συμβαίνει συχνά είναι ν' αλλάζουν οι ασθενείς φάρμακο κάθε 15 μέρες, ενώ τα αποτελέσματα οποιασδήποτε αγωγής δεν φαίνονται πριν περάσουν δύο μήνες.

Η Καφεΐνη

Οι επιστήμονες που ερευνούν τους πονοκεφάλους κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η καφείνη έχει δύο πλευρές. Η καλή είναι ότι ένα φλυτζάνι καφές σε συνδυασμό με ένα ελαφρύ παυσίπονο μπορεί να προκαλέσει ανακούφιση  - δεν είναι τυχαίο ότι η καφεΐνη είναι συστατικό πολλών αναλγητικών. Η κακή είναι ότι μια ισχυρή δόση καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει ένα ολόκληρο κύκλο πόνου, να αυξήσει δηλαδή την συχνότητα των συμπτωμάτων. Η εξήγηση είναι ότι η καφεΐνη διεγείρει ορισμένα κύτταρα του εγκεφάλου, τα οποία εκκρίνουν ουσίες που ανακουφίζουν τον πόνο. Αργότερα όμως, όταν η επίδραση της καφεΐνης παύσει, ο πόνος θα επιστρέψει. Κανείς δεν μπορεί να ορίσει με σιγουριά τη σωστή δόση της καφεΐνης, αφού ο κάθε οργανισμός την αντέχει σε διαφορετικό βαθμό. Σε γενικές γραμμές πάντως περιορίζοντας την κατανάλωση καφέ σε 2 φλυτζάνια την ημέρα αποφεύγονται οι παρενέργειές του.

Το Τσιγάρο

Το τσιγάρο τον τελευταίο καιρό έχει μπει στη λίστα των απαγορευμένων προϊόντων, γιατί υπάρχουν υπόνοιες ότι χειροτερεύει τις ημικρανίες. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα αποτελέσματα ερευνών, οι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς να το ελαττώσουν - αν όχι να το κόψουν τελείως (για άλλους λόγους που όλοι γνωρίζουμε) - αφού είναι βέβαιο ότι απελευθερώνει μονοξείδιο του άνθρακα, το οποίο αποδεδειγμένα προκαλεί πονοκέφαλο. Η νικοτίνη, επιπλέον, εισχωρεί στον ανθρώπινο οργανισμό και σαμποτάρει τη λειτουργία κάποιων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για να καταπολεμήσουν τις ημικρανίες.

Εναλλακτικές Θεραπείες

Η ομοιοπαθητική, ο βελονισμός, το μασάζ και κάποιες μέθοδοι χαλάρωσης, όπως η μουσικοθεραπεία, προσφέρουν διέξοδο σε όσους υποφέρουν από πονοκεφάλους αλλά δεν ανέχονται τα φάρμακα. Ο βελονισμός ειδικά στοχεύει στην ενίσχυση της αμυντικής λειτουργίας του οργανισμού κι έχει πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Η ανακούφιση γίνεται αισθητή απ' την πρώτη κιόλας εβδομάδα της θεραπείας...

Ευγενία Καλτεζιώτη για την Καθημερινή (με κάποιες μικρές δικές μου παρεμβάσεις)