Οι Έλληνες Των Άνδεων

Άνδεις είναι μια τεράστια οροσειρά που καταλαμβάνει όλη την ακτογραμμή της δυτικής πλευράς της Νοτίου Αμερικής και διασχίζει εφτά χώρες! Τη Βενεζουέλα, την Κολομβία, το Εκουαδόρ, το Περού, τη Βολιβία, την Αργεντινή και τη Χιλή. Σ' όλες αυτές τις χώρες ζουν Έλληνες. Ας πάρουμε λοιπόν κάθε μια απ' αυτές τις χώρες ξεχωριστά για να δούμε το ελληνικό στοιχείο που υπάρχει...

Βενεζουέλα

Η χώρα μας εκπροσωπείται διπλωματικώς στη Βενεζουέλα απ' την Ελληνική Πρεσβεία στο Καράκας.

Η ελληνική ομογένεια στη Βενεζουέλα αριθμεί 1.148 μέλη, τα οποία ασχολούνται κυρίως με το εμπόριο. Οι οργανωμένες, αλλά μικρές, Ελληνικές Κοινότητες βρίσκονται στο Καράκας και στη Βαλένσια, όπου, από δύο Έλληνες εκπαιδευτικούς, διδάσκεται κυρίως η ελληνική γλώσσα, η ιστορία κι ο πολιτισμός.

Κολομβία

Η χώρα μας εκπροσωπείται διπλωματικώς στην Κολομβία, μέσω παράλληλης διαπίστευσης, απ' την ελληνική Πρεσβεία στο Καράκας της Βενεζουέλας.

Η ελληνική ομογένεια στην Κολομβία περιορίζεται σε 29 άτομα. Δεν είναι μόνο η απόσταση μεταξύ των δύο χωρών που κρατά αυτόν τον αριθμό μικρό, αλλά είναι, κυρίως, το πρόβλημα εσωτερικής ασφάλειας που ταλανίζει την Κολομβία επί δεκαετίες, το οποίο συνίσταται στη δράση πλήθους παράνομων, ένοπλων, ένστολων και καλά οργανωμένων ομάδων καθώς και στην έξαρση των απαγωγών και του εμπορίου ναρκωτικών.

Στην πρωτεύουσα Μπογκοτά υπήρχε πολιτιστικός σύλλογος με τίτλο "Φιλελληνική Δόξα" (Doxa Philo-Helenica). Επρόκειτο για μια ομάδα, κυρίως ακαδημαϊκών, που προσπαθούσαν να διαδώσουν τις ελληνικές πολιτιστικές ιδέες με διοργάνωση διαλέξεων, δημοσίων συζητήσεων και απαγγελιών έργων Ελλήνων ποιητών. Ο Σύλλογος όμως, έχει πλέον αδρανήσει. Αξιοσημείωτο, πάντως, είναι, ότι στη Μπογκοτά υπάρχει ιδιωτική ελληνορθόδοξη εκκλησία.

Εκουαδόρ

Η Ελλάδα εκπροσωπείται διπλωματικώς στον Ισημερινό, μέσω παράλληλης διαπίστευσης απ' την Πρεσβεία μας στη Λίμα του Περού.

Στον Ισημερινό η ελληνική παροικία αριθμεί περίπου 50 άτομα εγκατεστημένα κυρίως στην πρωτεύουσα Κίτο και στο Γκουαγιακίλ. Στο λιμάνι του Γκουαγιακίλ υπάρχει σημαντική κίνηση ελληνικών πλοίων και δραστηριοποιείται ελληνική εταιρία πρακτόρευσης και εφοδιασμού.

Περού

Η Ελλάδα ξεκίνησε διπλωματικές σχέσεις με το Περού το 1966 και τις διατηρούσε με διαπίστευση στην Πρεσβεία Βραζιλίας μέχρι το 1992 που λειτούργησε η Πρεσβεία στη Λίμα.

Η INTRALOT Ελλάδος πραγματοποίησε τα τελευταία έτη επενδύσεις άνω των 70 εκατομ. δολλαρίων για την εξαγορά ενός δικτύου τυχερών παιγνιδιών ευρείας λαϊκής κατανάλωσης στο Περού. Επίσης η Sunlight της ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΒΕΕ ανέλαβε την προμήθεια μπαταριών υποβρυχίων για το Πολεμικό Ναυτικό (2004). Μικρή, αλλά ενθαρρυντική, είναι η παρουσία ελληνικών προϊόντων διατροφής καθώς και ελαιόλαδου σε μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων τροφίμων.

Παράλληλα, υπάρχουν κι οι διάφορες εκδηλώσεις όπου κυρίαρχο είναι το πολιτιστικό στοιχείο. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε στη Λίμα (2003) έκθεση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Εικόνων της Συλλογής Βελιμέζη με την συνεργασία του Μουσείου Μπενάκη, η οποία είχε μεγάλη απήχηση (10.000 επισκέπτες). Επιπλέον, η Πρεσβεία διοργανώνει διάφορες εκθέσεις, π.χ. Φωτογραφίας με θέματα την ελιά και ελληνικά τοπία, Χαρακτικής με θέματα απ' την πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Κεραμικής με θέματα απ' την ελληνική μυθολογία, καθώς και βραδιές Ελληνικής Ποίησης και Κινηματογράφου. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην ελληνική συμμετοχή στις εκδηλώσεις του ετήσιου Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Μήνα με ελληνικές ταινίες και εκθέσεις.

Η ομογένεια του Περού, περίπου 350 άτομα, είναι συγκεντρωμένη κυρίως στη Λίμα και περιλαμβάνει πολλούς επιχειρηματίες και στελέχη επιχειρήσεων, όπου οι περισσότεροι ανήκουν στη δεύτερη και τρίτη γενιά. Υπάρχει Ελληνική Κοινότητα στη Λίμα, η οποία δραστηριοποιείται για τη συγκέντρωση όλων των Ελλήνων και τη διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων. Τέλος, από θρησκευτικής πλευράς, στη Λίμα υπάρχει Ορθόδοξος Ναός.

Βολιβία

Η Ελλάδα εκπροσωπείται στη Βολιβία με παράλληλη διαπίστευση απ' την ελληνική Πρεσβεία στο Μπουένος Άϊρες. Στη Santa Cruz λειτουργεί άμισθο ελληνικό Προξενείο.

Η Βολιβία δεν υπήρξε ποτέ πόλος έλξης μεταναστών απ' την Ελλάδα (κυρίως λόγω της απόστασης αλλά και του χαμηλού βιοτικού επιπέδου της χώρας), οι ελάχιστοι δε που επέλεξαν να εγκατασταθούν στη χώρα αυτή, έφθασαν μεταξύ των ετών 1920 και 1925 προερχόμενοι απ' τη Μικρά Ασία.

Σήμερα σε όλη τη Βολιβία είναι εγκατεστημένοι περίπου 180 ομογενείς (πάνω από 20 οικογένειες), με τους περισσότερους συγκεντρωμένους στη συγκριτικά περισσότερο αναπτυγμένη πόλη Santa Cruz και ευρισκόμενους σήμερα σε οικονομική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται μέτρια έως καλή. Μολονότι στην πλειοψηφία τους δεν μιλούν πλέον ελληνικά, προσπαθούν, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους, να διατηρήσουν τα ελληνικά ήθη κι έθιμα.

Αργεντινή

Η χώρα μας εκπροσωπείται στην Αργεντινή απ' την Ελληνική Πρεσβεία στο Μπουένος Άϊρες.

Σε πολιτιστικό επίπεδο, σήμερα, σε αρκετά Πανεπιστήμια της χώρας, διδάσκεται η Ελληνική Κλασική Γραμματεία στο πλαίσιο των μαθημάτων διδασκαλίας Κλασικής Φιλολογίας, ενώ στο πανεπιστήμιο του Μπουένος Άϊρες λειτουργεί Κέντρο Βυζαντινών Σπουδών. Θα πρέπει, επίσης, να υπογραμμισθούν οι πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται απ' το Instituto Griego De Cultura και η αδιάκοπη συμμετοχή της Ελλάδας στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου, η οποία προσελκύει άνω του ενός εκατομμυρίου επισκεπτών. Τον Απρίλιο 2005 η χώρα μας συμμετείχε για πρώτη φορά με τη συμμετοχή του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου σε κοινό «Ευρωπαϊκό Περίπτερο» στα πλαίσια τετραμερούς συνεργασίας με τη Γαλλία, Γερμανία, Πολωνία.

Συστηματική μεταναστευτική κίνηση ομογενών μας προς την περιοχή καταγράφεται από τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα, με μεγαλύτερο όγκο μεταναστών εγκαθιστάμενο στην Αργεντινή στα χρόνια του Μεσοπολέμου. Πολλοί πάντως από τους απογόνους τους, αν και αναμφισβήτητα ελληνικής καταγωγής, παραμένουν και σήμερα χωρίς ελληνική υπηκοότητα. Το μεταναστευτικό ρεύμα διήρκεσε με αυξομειώσεις μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ενώ στις μέρες μας, υπάρχουν περιπτώσεις επαναπατρισμού.

Στην Αργεντινή σήμερα (αν κι οι κάτοχοι ελληνικών διαβατηρίων δεν υπερβαίνουν τα 5.000 άτομα) υπολογίζεται ότι ζουν περίπου 25.000 Ομογενείς μας, (ωστόσο πηγές της ελληνορθόδοξης εκκλησίας ανεβάζουν τον αριθμό, μαζί με τους ελληνικής καταγωγής, σε 60.000). Η πλειοψηφία των ομογενών διαμένει στο Μπουένος Άϊρες (υπάρχουν 3 ελληνικές κοινότητες) κι οι υπόλοιποι είναι διασκορπισμένοι σε όλη τη χώρα.

Χιλή

Στη χώρα αυτή θ' αναφερθούμε ειδικά, στην επόμενη ανάρτηση...