Έλληνες Στις Χώρες Της Πρώην Σοβιετικής Ένωσης

Το 1991 έγινε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η διάσπαση της άλλοτε κραταιάς υπερδύναμης. Οι Έλληνες που ζούσαν εκεί, όπως ήταν φυσικό, μοιράστηκαν (αλλού περισσότεροι κι αλλού λιγότεροι) στα διάφορα κράτη που προέκυψαν απ' την ιστορική αυτή διάσπαση. Ας πάρουμε λοιπόν ξεχωριστά μερικές απ' τις χώρες που δημιουργήθηκαν κι ας δούμε το ελληνικό στοιχείο που υπάρχει τώρα.

Γεωργία

Το ομογενειακό στοιχείο στη Γεωργία αριθμεί σήμερα κοντά στα 20.000 άτομα. Υπάρχει μια συρρίκνωση η οποία οφείλεται στο μεγάλο κύμα παλιννόστησης των τελευταίων ετών προς την Ελλάδα, όπως επίσης και στη μετανάστευση προς τη Ρωσία. Οι ομογενείς έχουν ιδρύσει την Ένωση Ελλήνων Γεωργίας. Λειτουργεί «Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο» κι εκδίδεται η εφημερίδα «Ελληνική Διασπορά». Στα σχολεία 12 περιοχών της χώρας, αλλά και στο Πανεπιστήμιο της Τιφλίδας, υπάρχει πρόγραμμα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού, ενώ στο ίδιο Πανεπιστήμιο, δραστηριοποιείται ένας σημαντικός πολιτιστικός φορέας ελληνικού ενδιαφέροντος, το Ινστιτούτο Κλασσικών, Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών, που διοργάνωσε το 2004 διεθνές επιστημονικό συνέδριο με τίτλο «Φιλελληνικές Ημέρες».

Μολδαβία

Κατά την εποχή του μεσοπολέμου, στην Μολδαβία διαβιούσαν άνω των 25.000 Ελλήνων. Ωστόσο, πολύ λίγοι απ΄τους παλαιούς ομογενείς έχουν παραμείνει εκεί. Οι περισσότεροι έχουν εγκαταλείψει την χώρα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με κύρια κατεύθυνση την επιστροφή στην Ελλάδα. Σήμερα ο αριθμός των ομογενών που διαβιούν στην Μολδαβία κυμαίνεται κοντά στα 4.000 άτομα (στην πλειοψηφία τους είναι ρωσόφωνοι). Έχουν ιδρύσει το Σύλλογο Ελληνικού Πολιτισμού «Ελευθερία», καθώς και την Ένωση Νέων Ελληνικής Καταγωγής «Παρθενών».

Στην Μολδαβία υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό. Η ελληνόγλωσση εκπαίδευση παρέχεται σε τρία Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Μολδαβίας. Στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μολδαβίας, στο Κισινάου, λειτουργεί απ' το 1998, Τμήμα Νέας Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού, που υπάγεται στην Έδρα της Κλασικής Φιλολογίας. Επίσης, η ελληνική διδάσκεται σε ένα σχολείο Γενικής Εκπαίδευσης, καθώς και σε τμήματα που διοργανώνει η Ελληνική Κοινότητα, ενώ αποστέλλεται εκπαιδευτικό υλικό και χορηγούνται υποτροφίες από Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ιδρύματα.

Αρμενία

Το μέγεθος της ομογένειας στην Αρμενία ανέρχεται σήμερα σε 1800 άτομα περίπου. Η αριθμητική συρρίκνωση την ομογενειακής παρουσίας σε σχέση με παλαιότερους χρόνους οφείλεται κυρίως στη επιστροφή στην Ελλάδα αλλά και τη μετανάστευση προς τις άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Οι μεγαλύτερες κοινότητες είναι αυτές του Ερεβάν και του Αλαβερντί.

Το ενδιαφέρον των Αρμενίων για τον ελληνικό πολιτισμό είναι έντονο. Πραγματοποιούνται μαθήματα Ελληνικής Γλώσσας στην Ελληνική Βιβλιοθήκη του Κρατικού Πανεπιστημίου του Ερεβάν.

Λετονία

Εδώ υπάρχουν περίπου 400 Έλληνες, η πλειοψηφία των οποίων ζουν στην Ρεζέκνε, στην Νταουγκάβπιλς, την Γιελγκάβα και τη Ρίγα. Το 1999 η Ελληνική Κοινότητα της Λετονίας δημιούργησε τον οργανισμό «Πατρίδα».

Λιθουανία

Οι Έλληνες της Λιθουανίας υπολογίζονται περίπου στα 250 άτομα. Έχουν ιδρύσει το «Σύλλογο Ελλήνων Λιθουανίας». Επίσης, στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους λειτουργεί Τμήμα Κλασικής Φιλολογίας. Στο εν λόγω τμήμα, λειτουργεί μη θεσμοθετημένο τμήμα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας (υπό μορφή συμπληρωματικών ωρών διδασκαλίας). Ακόμα, υπάρχει το «Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο» με βασική δραστηριότητα την διδασκαλία κι εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας (πρόγραμμα τριετούς διάρκειας).

Εσθονία

Στη μικρή αυτή χώρα των 1.400.000 κατοίκων διαβιούν κοντά στους 50 Έλληνες. Παρ' όλ' αυτά, στην πρωτεύουσα (Tallinn) λειτουργεί εκπαιδευτική μονάδα με τμήμα ελληνικής γλώσσας.

Ρωσία Λευκορωσία Ουκρανία

Για τη Ρωσία, που είναι και το μεγαλύτερο κράτος που προήλθε απ' τη διάσπαση αυτή, χρειάζεται ειδική αναφορά, κι αυτό θα γίνει, μάλλον, με ξεχωριστή ανάρτηση στο μέλλον. Αντίθετα, για τη Λευκορωσία και την Ουκρανία, έχουν γίνει ξεχωριστές αναρτήσεις και θα παρουσιαστούν αύριο και μεθαύριο, αντίστοιχα...